هد و دبی در محاسبه پمپ تصفیه استخر و جکوزی دو پارامتر مهم هستند. فرمول و روش محاسبه آن در پایین آورده شده است که با فراگیری آن می‌توانید از هزینه اضافی هنگام خرید پمپ، جلوگیری و پمپ مناسب را انتخاب کنید.
برای محاسبه پمپ‌ها به دو پارامتر هد و دبی نیاز داریم.
دبی پمپ
دبی که حجم سیال عبوری در واحد زمان است.
هد پمپ
هد به افت فشارهای مسیر که ناشی از لوله‌کشی، اتصالات، شیرآلات و تجهیزاتی که در مسیر به کار رفته‌اند، گفته می‌شود.
«جدول 1» را ببینید. در ستون سمت راست «جدول 1»، نوع استخر یا جکوزی و ستون سمت چپ، نشان می‌دهد که کل آب هر نوع استخر یا جکوزی در طول یک شبانه‌روز یا 24 ساعت، چند بار باید تصفیه شود. در یک شبانه‌روز، چند بار باید آب کل استخر یا جکوزی از فیلتر عبور کند یا پمپ، آن را به جریان در بیاورد.
دبی پمپ تصفیه استخر و جکوزی
دبی از تقسیم حجم استخر یا جکوزی بر مدت زمان گردش کامل آب (که در «جدول 1» نوشته شده است) و از «فرمول ۱» محاسبه می‌شود.
حجم استخر از ضرب طول و عرض و متوسط عمق استخر، محاسبه می‌شود. عمق استخر ممکن است در همه جای استخر یکسان نباشد، به همین دلیل متوسط عمق استخر را در نظر می‌گیریم.
جکوزی معمولا از دو استوانه با شعاع‌های متفاوت ساخته شده است که استوانه کوچکتر در پایین و استوانه بزرگتر در بالا قرار دارد. با ضرب مساحت دایره در ارتفاع استوانه، حجم هر استوانه را محاسبه و با هم جمع می‌کنیم تا حجم جکوزی را به دست آوریم.
نکته مهم
برای مثال در «جدول 1» گفته شده است که در استخر یا جکوزی خانگی، 3 بار در روز یا هر 8 ساعت یکبار باید آب به طور کامل تصفیه شود. اگر 8 را در مخرج کسر بگذاریم، پمپ باید به صورت مداوم در 24 ساعت، کار کند. برای اینکه زمانی را برای استراحت پمپ در نظر بگیریم به جای 8، 6 قرار می‌دهیم که پمپ 6 ساعت کار و دو ساعت استراحت کند. با همین روال می‌توانیم ساعت‌های استراحت پمپ را تغییر دهیم. توجه داشته باشید که مدت زمان استراحت پمپ نباید بسیار زیاد باشد چون روی کیفیت آب تاثیر می‌گذارد.
هد پمپ تصفیه استخر و جکوزی
هد پمپ را از فرمول 2 محاسبه می‌کنیم:
1- افت فشار فیلتر را از جدول مشخصات فنی فیلترها به دست می‌آوریم. آن را در حالت معمول 31 در نظر می‌گیریم.
2- افت فشار مبدل را می‌توانیم 6/5 قرار دهیم.
3- طول همه مسیرهای لوله‌کشی را در محاسبه افت فشار لوله‌کشی، حساب نمی‌کنیم بلکه فقط طولانی‌ترین مسیر را محاسبه می‌کنیم. افت فشار لوله‌کشی را از فرمول (1/5 برابر طول لوله‌کشی × 0/03 (که 0/03 به عنوان نرخ افت فشار است)) به دست می‌آوریم.
4- افت فشار موگیر و نازل: نازل‌ها و موگیرهای به کار رفته، دارای افت فشار هستند. باید آن را حساب کنیم. افت فشار موگیر ممکن است در برخی از برندهای پمپ‌های فابریک استخری و نیاز به محاسبه دوباره آن نیست. افت فشار موگیر را حدود 6/5 و افت فشار نازل را بسته به اینکه از چه نوعی باشد، از 2 تا 5 در نظر می‌گیریم.
5- افت فشار تجهیزات ضدعفونی را در حدود 6/5 در نظر می‌گیریم.
6- افت فشار استاتیکی ناشی از ستون آب است. استخرهای اسکیمری فاقد افت فشار استاتیکی هستند چون تغییر ارتفاعی برای ورود و خروج آب به استخر نداریم و نازل ورودی آب همسطح اسکیمر استخر قرار دارد. افت فشار استاتیکی در استخرهای سرریزی برابر با اختلاف ارتفاع بین سطح آب استخر و سطح آب داخل مخزن بالانس است.
مثال محاسبه پمپ تصفیه استخر و جکوزی
برای اینکه مطلب بهتر جابیفتد یک مثال حل می‌کنیم. استخر از نوع اسکیمری است و مشخصات مثال در «شکل ۱» آورده شده است و نیز طول لوله‌کشی برای محاسبه دبی، ۴۰ متر می‌باشد.
حجم استخر را به صورت زیر محاسبه می‌کنیم:
دبی پمپ را با استفاده از «جدول ۱» و «فرمول ۱» به این شکل محاسبه می‌کنیم:
برای محاسبه دبی، باید افت فشار لوله‌کشی را محاسبه کنیم.
استخر اسکیمری است در نتیجه افت فشار استاتیکی وجود ندارد و هد بدین صورت محاسبه می‌شود:
هد را در محور عمودی و دبی را روی محور افقی نمودار پمپ‌ها پیدا کرده و خط عمودی از آن‌ها رسم می‌کنیم. محل برخورد دو خط روی نمودار هر کدام از پمپ‌ها بود، هد و دبی مورد نظر را تامین می‌کند. بدین روش پمپ استخر را محاسبه کردیم.
حالا باید پمپ جکوزی را حساب کنیم که در پایین، مشخصات مثال و روند محاسبه را می‌توانید ببینید.
دبی پمپ جکوزی را از «فرمول ۱» به این صورت محاسبه می‌کنیم:
استخر از نوع اسکیمری و طول لوله‌کشی ۲۰ متر است. برای محاسبه هد پمپ، نخست افت فشار لوله‌کشی را حساب و سپس هد را محاسبه می‌کنیم.
دبی را روی محور افقی و هد را در محور عمودی روی نمودار پمپ مشخص کرده و یک خط عمودی از هر کدام می‌کشیم. نمودار هر پمپ که بالاتر از محل برخورد دو خط مورد نظر باشد، پمپ مورد نظر می‌باشد.
