چه پارامترهایی در محاسبه بوستر پمپ آبرسانی باید محاسبه شوند
۱) هد پمپ : هد پمپ شامل افت فشار مسیر لوله‌کشی و شیرآلاتی که داخل مسیر هستند. فشار استاتیک که ناشی از ارتفاع یا ستون آب است. برای نمونه پمپ می‌خواهد آب را از زیرزمین تا طبقه پنجم برساند. فشار استاتیک فاصله عمودی از خروجی پمپ تا طبقه پنجم را در نظر گرفته و پمپ باید به این افت فشار غلبه کند که برای هر ۱۰ متر ستون آب، ۱ بار فشار در نظر گرفته می‌شود. حداقل فشار پشت شیر که معمولا آن را ۲ بار در نظر می‌گیریم.
۲) دبی پمپ : میزان مصرف آب در واحد زمان است. دبی مرتبط با مصرف کننده، نوع مصرف کننده و کاربری پروژه است.
محاسبه هد بوستر پمپ آبرسانی
هد پمپ را از فرمول زیر محاسبه می کنیم. توجه داشته باشید که واحدهای همه باید یکسان و در یک سیستم باشند و همه را به فوت یا متر حساب کرده و در فرمول قرار دهید.
افت فشار استاتیک، همان ارتفاع بالاترین شیر از پمپ است که آن را به دست آورده و در فرمول 1 جایگذاری می‌کنیم. فشار پشت شیر را معمولا ۲۰ متر یا ۲ بار در نظر می‌گیریم. افت فشار لوله‌کشی و شیرآلات نیز از «فرمول 2» محاسبه می‌شود.
- طول لوله‌کشی : فاصله خروجی پمپ تا آخرین تجهیز چند فوت یا متر است. فاصله عمودی و افقی را با هم جمع می‌کنیم.
- ۱/۵ : به کمک آن، نیم واحد افت فشار برای اتصالات استفاده شده در مسیر لوله‌کشی را در نظر می‌گیریم.
- نرخ افت فشار : که می‌توانیم کمتر از ۰/۰۳ در نظر بگیریم.
به همین راحتی توانستیم هد پمپ مورد نیاز را حساب کنیم. حالا به سراغ محاسبه دبی پمپ برویم.
محاسبه دبی بوستر پمپ آبرسانی
پارامترها
پارامترهای مورد نیاز برای محاسبه دبی پمپ :
نوع کاربری پمپ را باید مشخص کنیم که مسکونی، تجاری و… است.
تعداد مصرف کننده و نوع مصرف کننده نیز باید تعیین شوند. برای مثال ۵ تا سینک، ۱۰ تا دستشویی و…
روش‌های محاسبه
۱) سرانگشتی
به ازای هر واحد ۳۰۰ تا ۵۰۰ لیتر بر ساعت در نظر می‌گیریم. برای مثال اگر یک واحد ۶۰ متری با یک توالت و یک حمام باشد و ۳-۴ نفر در آن زندگی کنند، می‌توانیم ۳۰۰ در نظر بگیریم. اگر واحد بزرگ باشد و تعداد افراد نیز بیشتر باشد به ۵۰۰ نزدیک می‌شود.
۲) دقیق و بر اساس مصرف‌کننده‌ها
برای محاسبه دقیق باید ۵ پارامتر زیر را در نظر بگیریم:
۱- تعیین دبی مورد نیاز برای هر نقطه تحویل با استفاده از جدول
۲- مشخص کردن تعداد نقاط تحویل (مصرف‌کننده) (Nr)
۳- محاسبه ضریب همزمانی (f) : چون همه تجهیزات با هم استفاده نمی‌شوند و از ۵ تا سینک شاید ۲ تا همزمان استفاده شوند.
۴- محاسبه دبی حداکثر (Q) : اگر همه تجهیزات با هم استفاده شوند، دبی حداکثر چقدر می‌شود.
۵- محاسبه دبی واقعی (Q1) : چقدر در واقعیت مصرف می‌شود.
دبی مورد نیاز برای هر نقطه تحویل را از جدول زیر که مربوط به مبحث شانزدهم است، به دست می‌آوریم. اگر در پروژه‌ای پکیج دیواری داشتید باید حداقل فشار پشت شیر را ۲ بار در نظر بگیرید.
از «جدول ۳» نیز که به واقعیت نزدیک‌تر است می‌توانید استفاده کنید.
برای اینکه بتوانیم ساده‌تر محاسبات را انجام دهیم جدولی مانند «جدول ۴» درست کرده و برای هر پروژه آن را پر کنید. به کمک این جدول می‌توانید مقدار حداکثری مصرف پروژه را نیز حساب کنید.
برای اینکه ضریب همزمانی را حساب کنیم در اینجا دو حالت را در نظر می‌گیریم. یک حالت هنگامی که آپارتمان، یک حمام دارد (فرمول۴) و حالت دوم برای زمانی دو حمام داریم (فرمول۵). هر کدام از این حالت‌ها را نیز می‌توانیم دو جور حساب کنیم، زمانی که فلاش تانک یا فلاش ولو داشته باشیم که به کمک فرمول‌های زیر انجام می‌دهیم:
منظور از نقاط تحویل، مجموع تعداد سینک، دستشویی، دوش و… برای یک واحد آپارتمان است که در «جدول ۴» حساب کرده بودیم.
در قدم بعدی مصرف حداکثری را باید حساب کنیم. از «جدول ۴» مقدار حداکثری مصرف هر واحد را حساب کرده و مانند فرمول زیر در تعداد واحدها ضرب می‌کنیم و مصرف حداکثری کل ساختمان را حساب می‌کنیم:
به این نکته توجه داشته باشید که فرمول بالا، زمانی که تعداد نقاط تحویل همه واحدها یکسان باشند، کاربرد دارد و در صورتی که تعداد نقاط تحویل هر واحد با دیگری متفاوت باشد، باید مصرف حداکثری هر واحد را جداگانه حساب کرده و با هم جمع کنیم تا به مصرف حداکثری کل ساختمان برسیم.
حالا می‌رویم سراغ محاسبه دقیق دبی یا مقدار مصرف واقعی که از فرمول زیر و به کمک ضریب همزمانی به دست می‌آید:
حالا دبی پمپ را هم حساب کردیم و با داشتن هد و دبی پمپ می‌توانیم پمپ دلخواه و مورد نیاز را انتخاب و خریداری کنیم. به همین سادگی می‌توانیم محاسبه بوستر پمپ آبرسانی را انجام دهیم.
نکته مهم در انتخاب بوستر پمپ آبرسانی
اگر در پروژه یک پمپ داریم، می‌توانیم پمپی که هد و دبی مورد نیاز را دارد، خریداری کنیم. ولی اگر بوستر پمپ داریم، باید به این نکته توجه داشته باشیم که این چند پمپی که تشکیل بوستر پمپ را می‌دهند، قرار است چگونه کار کنند. شکل 1 نمونه‌ای از بوستر پمپ است:
۱) دو پمپ برای بوستر پمپ گذاشتیم که یکی اصلی و دیگری رزرو است. زمانی که پمپ اصلی خراب شد، پمپ دوم به کار گرفته می‌شود. پس هر دو پمپ، جداگانه باید هد و دبی مورد نیاز را تامین کنند چون تک به تک در مدار قرار می‌گیرند.
۲) ما می‌خواهیم پمپ دوم زمانی به کار گرفته شود که پمپ نخست نتواند دبی مورد نیاز را تامین کند یا به زبان دیگر کم بیاورد. در این حالت به دبی انتخابی پمپ‌ها درصد می‌دهیم و برای مثال ۶۰٪ دبی واقعی را برای هر کدام از پمپ‌ها در نظر می‌گیریم و هر زمان که پمپ اول کم آورد پمپ دوم به کمکش آمده تا دبی مورد نیاز ساختمان، تامین شود.
مثال محاسبه بوستر پمپ آبرسانی
اطلاعات نمونه پروژه به صورت زیر است:
۱- کاربری مسکونی
۲- تعداد واحد 10 دستگاه
۳- هر واحد دارای 1 حمام (همراه وان)
۴- هر واحد دارای یک توالت فرنگی و ایرانی (فلاش تانک)
۵- آشپزخانه دارای سینک ، ماشین ظرفشویی و لباسشویی
۶- دورترین شیر آب سرد و گرم 48 متر _ اختلاف ارتفاع 28 متر
۷- حداقل فشار پشت بالاترین شیر 1 بار
نخست افت فشار لوله‌کشی را به کمک «فرمول۲» و به صورت زیر محاسبه می‌کنیم:
مقدار به دست آمده را در «فرمول ۱» جایگذاری کرده تا هد پمپ را محاسبه کنیم.
حالا «جدول ۴» را برای مثال پر می‌کنیم که جدول زیر به دست می‌آید و توجه داشته باشید که یک حمام با وان داریم و دوش را جداگانه حساب نمی‌کنیم:
ضریب همزمانی را «از فرمول ۴» و گزینه فلاش تانک به شکل زیر حساب می‌کنیم:
مقدار مصرف حداکثری را از «فرمول ۶» و مجموع ۶۷ که در جدول حساب کرده بودیم، به صورت به دست می‌آوریم:
مقدار مصرف واقعی یا همان دبی پمپ را از «فرمول ۷» حساب می‌کنیم.
با داشتن هد و دبی پمپ و مراجعه به نمودار پمپ‌های شرکت سازنده می‌توانیم پمپی که هد و دبی مورد نظر را تامین می‌کند، پیدا کنیم. مانند نمودار زیر هد را روی محور عمودی و دبی را روی محور افقی پیدا کرده و یک خط عمودی از هر کدام رسم می‌کنیم. نزدیک‌ترین نموداری که بالاتر از نقطه برخورد دو خط قرار می‌گیرد، پمپ مورد نظر را نشان می‌دهد. برای مثال در نمودار زیر نمودار ۲۱۰ مربوط به هر پمپ باشد هد و دبی مورد نیاز را تامین می‌کند و برای پروژه کافی می‌باشد.
در پایان، دبی مثال را با روش سر انگشتی (فرمول ۳) نیز محاسبه می‌کنیم تا با نحوه محاسبه این روش نیز بیشتر آشنا شوید.
